Situs Geger Hanjuang nyaéta prasasti ka-10 anu kapanggih di Jawa Barat anu kapanggihna ku K. F Holle kira-kira taun 1877, tuluy dibawa jeung disimpen ku Dr. Krom dina taun 1914. Prasasti Geger Hanjuang dijieun sanggeus Prasasti raja Sunda nyaéta Sri Jayabupati anu kapanggih di Cibadak Sukabumi. Prasasti Geger hanjuang dijieun dina taun 1033 saka atawa kira-kira 1111 maséhi.
Kiwari éta prasasti disimpen di museum pusat Jakarta kalayan nomer inventasis D. 26. Prasasti mimiti dibaca ku K. Holle ditulis dina buku anu judulnya Bescheeven Steen Uit Afdeeling Tasikmalaya Residenties Preanger, TBG 24, 1877 kaca 586. Satuluyna dikoréksi ku C.M Pleyte dina tulisanna Het Jaartal Op Den Batoe Toelis Nabij Buitenzorg, TBG. 53, 1911. Satuluyna dikoréksi deui ku Drs. Saleh Danasasmita sarta Drs. Atja anu ka dua kalina, hasil bacaaanna nyaéta jadi:
• Tra Ba I Gunna Apuy Nas
• Ta Gomati Sakakala Ru Mata
• K Disusu (K) Ku Batari Hyang Pun
Tra Ba I Gunna Apuy Nasta Gomati Sakakala, hartina tanggal 13 bulan Badrapada taun 1033 saka. Ru Mata K Disusu (K) Ku Batari Hyang pun, hartina rumatak (maksudna rumatak) ngaran hiji tempat di Galunggung disusuk ku Batari Hyang.
Lokasi Situs Geger Hanjuang ayana di Pasir Gegerhanjuang, Désa Linggawangi, Kecamatan Leuwisari, Kabupatén Tasikmalaya. Lokasi batu panyangga Prasasti Geger Hanjuang kiwari sawaréhna kakeueum dina balong, sarta nu katempona ukur sawaréh. Nurutkeun informasi anu kapanggih ukuran batuna 250 cm sarta kandelna 80 cm.
Dina lokasi anu sarua jeung teu jauh ti tempat prasasti kapanggih hiji tempat anu ngaranna Saung Gedé anu dina sajarah disebut Saung Galah, anu hartina karaton. Karaton nyaéta pusat pamaréntahan karajaan Galunggung, sarta kabuyutan Linggawangi mangrupa hiji tempat anu dianggap sakral dina jamanna.
Posisi Situs Geger Hanjuang beuki kuat kaayaanna sabada kapanggih naskah kuno Nagara Kertabumi anu di transkripkeun ku Drs. Atja.
Prasasti Geger Hanjuang téh eusina ngan tilu jajar, aksara jeung basana Sunda kuno. Aksarana jéntré pisan tapi hésé dibacana alatan di urang mah jumlah prasasti kacida saeutikna nepi ka hésé néangan keur bandingkeuneunana. Hal ieu téh diterus-terangkeun ku Holle dina karanganna. Malah jajaran ka dua mah teu ngahasilkeun kalimah anu matak teu pikahartieun. Ceuk Hollena ku anjeun ogé "Dina jajaran ka dua mah kuring teu hasil maca kalimah nu pikahartieun." Transkripsi Holle ditulis dina cacarakan anyar, mun seug diruntuykeun nurutkeun jajaranna mah kieu:
• //'bah o, guna apuy lé
• dya? Wmang ga bu ti saka kala ru mata
• k di yu-yu ku batari hyang pun.
Antara koméntar jeung tulisan cacarakan henteu sarua. Bisa jadi tulisan cacarakan anu kaliru. Kabuktian anu ceuk Holle guna dina cacarakan mah gunalé. Anu ceuk Holle apuy dina cacarakan mah aruy.
Hasil bacaan saheulaanan téh ku Holle ditapsirkeun:
Jajaran kahiji: Bah mangrupa singgetan tina Brahma. O mawa ingetan kana ong (om), nyaéta bismillah urang Hindu. Guna (aksara /n/ maké titik di handap 3, apuy 3 bisa jadi dicokot tina ajaran téologi Hindu. Maksudna triguna (n titik di handap). Saterusna, bari teu nyebutkeun heula alesanna, dina catetan handap kaca 527, Holle nyebutkeun: Harga guna nurutkeun candrasangkala lain pikeun bilangan 3, dina guna 3 apuy 3 kuring rék maca angka 1 jadi 1333.
Holle henteu nerangkeun, nu mana anu dimaksud ku angka 1 téh jeung ti mana jolna angka 3 nu hiji deui, sabab anu puguh aya dina salinana mah ngan dua angka 3.
Jajaran ka dua: kalawan jujur ku Holle diaku, cenah jajaran ka dua mah taya hartina, nurutkeun hasil bacaan sakamampuhna , jajaran ka tilu: (ma-ta)-k di yu-yu ku batari hyang pun, dihartikeunna ku Holle, nu dieusian ku Batara.
Tina hasil bacaan Holle, tétéla eusi prasasti Geger Hanjuang téh ukur méré gambaran anu samar pisan, nya kitu deui carana Holle ngosongkeun Candrasangkala 1333 sakakala teu kaharti ti mana jolna.
Ayana tugu situs Geger Hanjuang nyaéta nalika milangkala Tasikmalayan anu ka 904, tujuanna pikeun pangéling-ngéling lahirna Kota Tasikmalaya di Situs Geger Hanjuang. Dijieunna tugu ieu téh tujuanna pikeun nimbulkeun spirit psikologis sangkan masarakat bisa teguh yén urang kudu ngahargaan ka jalma anu geus boga jasa, saméméh urang aya di ieu tempat. Sajaba ti éta dipiharep bisa nuluykeun sumanget juangna para karuhun.
Kiwari éta prasasti disimpen di museum pusat Jakarta kalayan nomer inventasis D. 26. Prasasti mimiti dibaca ku K. Holle ditulis dina buku anu judulnya Bescheeven Steen Uit Afdeeling Tasikmalaya Residenties Preanger, TBG 24, 1877 kaca 586. Satuluyna dikoréksi ku C.M Pleyte dina tulisanna Het Jaartal Op Den Batoe Toelis Nabij Buitenzorg, TBG. 53, 1911. Satuluyna dikoréksi deui ku Drs. Saleh Danasasmita sarta Drs. Atja anu ka dua kalina, hasil bacaaanna nyaéta jadi:
• Tra Ba I Gunna Apuy Nas
• Ta Gomati Sakakala Ru Mata
• K Disusu (K) Ku Batari Hyang Pun
Tra Ba I Gunna Apuy Nasta Gomati Sakakala, hartina tanggal 13 bulan Badrapada taun 1033 saka. Ru Mata K Disusu (K) Ku Batari Hyang pun, hartina rumatak (maksudna rumatak) ngaran hiji tempat di Galunggung disusuk ku Batari Hyang.
Lokasi Situs Geger Hanjuang ayana di Pasir Gegerhanjuang, Désa Linggawangi, Kecamatan Leuwisari, Kabupatén Tasikmalaya. Lokasi batu panyangga Prasasti Geger Hanjuang kiwari sawaréhna kakeueum dina balong, sarta nu katempona ukur sawaréh. Nurutkeun informasi anu kapanggih ukuran batuna 250 cm sarta kandelna 80 cm.
Dina lokasi anu sarua jeung teu jauh ti tempat prasasti kapanggih hiji tempat anu ngaranna Saung Gedé anu dina sajarah disebut Saung Galah, anu hartina karaton. Karaton nyaéta pusat pamaréntahan karajaan Galunggung, sarta kabuyutan Linggawangi mangrupa hiji tempat anu dianggap sakral dina jamanna.
Posisi Situs Geger Hanjuang beuki kuat kaayaanna sabada kapanggih naskah kuno Nagara Kertabumi anu di transkripkeun ku Drs. Atja.
Prasasti Geger Hanjuang téh eusina ngan tilu jajar, aksara jeung basana Sunda kuno. Aksarana jéntré pisan tapi hésé dibacana alatan di urang mah jumlah prasasti kacida saeutikna nepi ka hésé néangan keur bandingkeuneunana. Hal ieu téh diterus-terangkeun ku Holle dina karanganna. Malah jajaran ka dua mah teu ngahasilkeun kalimah anu matak teu pikahartieun. Ceuk Hollena ku anjeun ogé "Dina jajaran ka dua mah kuring teu hasil maca kalimah nu pikahartieun." Transkripsi Holle ditulis dina cacarakan anyar, mun seug diruntuykeun nurutkeun jajaranna mah kieu:
• //'bah o, guna apuy lé
• dya? Wmang ga bu ti saka kala ru mata
• k di yu-yu ku batari hyang pun.
Antara koméntar jeung tulisan cacarakan henteu sarua. Bisa jadi tulisan cacarakan anu kaliru. Kabuktian anu ceuk Holle guna dina cacarakan mah gunalé. Anu ceuk Holle apuy dina cacarakan mah aruy.
Hasil bacaan saheulaanan téh ku Holle ditapsirkeun:
Jajaran kahiji: Bah mangrupa singgetan tina Brahma. O mawa ingetan kana ong (om), nyaéta bismillah urang Hindu. Guna (aksara /n/ maké titik di handap 3, apuy 3 bisa jadi dicokot tina ajaran téologi Hindu. Maksudna triguna (n titik di handap). Saterusna, bari teu nyebutkeun heula alesanna, dina catetan handap kaca 527, Holle nyebutkeun: Harga guna nurutkeun candrasangkala lain pikeun bilangan 3, dina guna 3 apuy 3 kuring rék maca angka 1 jadi 1333.
Holle henteu nerangkeun, nu mana anu dimaksud ku angka 1 téh jeung ti mana jolna angka 3 nu hiji deui, sabab anu puguh aya dina salinana mah ngan dua angka 3.
Jajaran ka dua: kalawan jujur ku Holle diaku, cenah jajaran ka dua mah taya hartina, nurutkeun hasil bacaan sakamampuhna , jajaran ka tilu: (ma-ta)-k di yu-yu ku batari hyang pun, dihartikeunna ku Holle, nu dieusian ku Batara.
Tina hasil bacaan Holle, tétéla eusi prasasti Geger Hanjuang téh ukur méré gambaran anu samar pisan, nya kitu deui carana Holle ngosongkeun Candrasangkala 1333 sakakala teu kaharti ti mana jolna.
Ayana tugu situs Geger Hanjuang nyaéta nalika milangkala Tasikmalayan anu ka 904, tujuanna pikeun pangéling-ngéling lahirna Kota Tasikmalaya di Situs Geger Hanjuang. Dijieunna tugu ieu téh tujuanna pikeun nimbulkeun spirit psikologis sangkan masarakat bisa teguh yén urang kudu ngahargaan ka jalma anu geus boga jasa, saméméh urang aya di ieu tempat. Sajaba ti éta dipiharep bisa nuluykeun sumanget juangna para karuhun.
0 Komentar